İnfertilite (kısırlık) sık görülen klinik bir problemdir ve çiftlerin %13-15’ini etkilemektedir. Sağlıklı genç çiftler için gebelik elde etme oranı her siklus için ortalama %20-25’tir. Kümülatif gebelik oranı 6 ay için %60, 1 yıl için %86 ve 2 yıl için %92’dir. Bilinen bir üreme patolojisinin olmadığı durumlarda 2 yıl süreyle korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik oluşmadıysa, çiftin değerlendirme ve tedavisine başlanmalıdır.
Değerlendirme, çiftin istekleri, hasta yaşı, infertilite süresi, önceden tanı konulan durumlar göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. İnfertil çiftin değerlendirilmesinde kadın üreme organlarının her komponenti (serviks, uterus, endometrium, overian fonksiyon, fallop tüpleri) anomalilikleri tanımlanmak üzere değerlendirilir. Erkek faktör değerlendirmesi, detaylı anamnez ve fizik muayene sonrası, 2 farklı zaman aralığında yapılmış semen analizi gereklidir. Son 30 yılda üreme tıbbındaki özellikle de ileri üreme tekniklerindeki gelişmeler sayesinde gebelik oranları artmaktadır.
İlk değerlendirme ideal olarak çiftin beraber ayrıntılı öyküsünün dinlenmesi ve muayene ile başlar. Yaş, adet düzeni, cinsel ilişki durumu, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, önceki gebelikler sorgulanır. Daha sonra temel olarak yapılması gereken tetkikler istenir.
Çift detaylı olarak sorgulanır. Evlilik ve infertilite süresi, önceki korunma yöntemleri, cinsel ilişki sıklığı, daha önceki tedaviler, varsa önceki gebelikler sorulmalıdır. Doğuma kadar gitmiş gebelik implantasyon (rahim içine bebeğin tutunması) olmadığında, rahim kapasitesinin yeterli olduğunu düşündürür. Abortus (düşük) nedeniyle yapılan kürtajlar, postpartum (doğumdan sonra) veya postoperatif (ameliyat sonrası) komplikasyonlar fertilite üzerinde olumsuz etki yapabilmektedir. Tekrarlayan gebelik kayıplarında (peşe 3 ve üzerinde düşük olması) kanda pıhtılaşma bozukluğu, kromozom analizi, histeroskopi gibi daha kapsamlı testlere ihtiyaç duyulmaktadır.
*Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı: OP. DR. NURHAN TAKAR*
Menars (ilk adet olma) yaşı, adet düzeni not edilir. Dismenore (ağrılı adet görme) ve disparoni (ağrılı cinsel ilişki) endometriosis açısından uyarıcı olabilir. Geçirilmiş operasyonlar, pelvik enfeksiyonlar, geçirilmiş tüberküloz, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, ilaç, sigara, alkol kullanımı da not edilir. Tiroid disfonksiyonu, galaktore (göğüslerden süt gelmesi), hirsutizm (aşırı kıllanma) detaylı olarak sorgulanmalıdır.
Fizik muayenede hastanın boyu kilosu ölçülüp BMI hesaplanır. Hirsutizm, oligo-anovulasyon ve obezite PCO’da sık görülür. Akne (sivilce) varlığı ve alopesi (saç dökülmesi, kellik) hiperandrojenizmin diğer bulgularıdır. Jinekolojik muayenede pelvik ve abdominal hassasiyet, genital organlarda kitle, vajinal ve servikal sekresyonlar, adneksiyal kitle, cul de sac da nodülerite araştırılır. Enfeksiyon açısından servikal kültür, serviksin premalign lezyonları açısından pap smear alınır. Over rezervini belirlemek için adetin 2. ya da 3. günü sabah hormon testleri ve transvajinal ultrason yapılır. Bazal FSH, LH, E2, gerek duyulursa AMH, TSH ve Prolaktin bakılır. Seroloji istenir. Ultrasonda antral folikül sayısı not edilir. Uterus, overler ve adneksler incelenir. Erkek hastanın muayenesi Üroloji polikliniğinde yapılmaktadır.
Yapılan tahliller ve tetkikler, anamnez ve fizik muayene sonucunda infertilite (kısırlık) nedeni belirlenebilir ise nedeninin çözümüne yönelik tedavi planlanır. Ayrıca yaklaşık %20 kadar oranla açıklanamayan nedenle kısırlık da görülmektedir. Hastanın yaşı, evlilik süresi de göz önüne alınarak yardımcı üreme tekniklerinden çifte uygun olan yöntem planlanır (intrauterin inseminasyon + in vitro fertilizasyon vb.).
*Sağlıkla ve sevgiyle kalın...*
*İletişim:*
- Cep: 0505 773 06 12
- *Şafak Hastanesi*
Adres: Eskiedirne Asfaltı Hürriyet Mah. 124/B ve 255. Sk. No:16 Gaziosmanpaşa/İstanbul
Telefon: 0212 614 56 56
- *Belde Tıp Merkezi*
Adres: Gaziosmanpaşa Merkez Mah. Eyüp Cad. Gopark Tesisi D Blok No:23 Gaziosmanpaşa/İstanbul
Telefon: 0212 614 67 00
