Geçici hukuki koruma, dava yoluna başvuran kişilerin davalarına konu ettikleri hakların dava sonuçlanana kadar güvende olmasını sağlayan bir kurumdur. Geçici hukuki koruma asıl yargılamayı tamamlayan bir fonksiyona sahiptir. Geçici hukuki koruma tedbirinin kapsamına ihtiyati tedbir, delil tespiti ve ihtiyati haciz girmektedir.

Tahkimde geçici hukuki koruma tedbiri kararı vermeye yetkili merciiler mahkemeler, hakem veya hakem heyetleri, acil durum hakemleridir. Hakem heyeti ancak teşekkül ettikten sonra geçici tedbir kararı verebilir. Hakem heyetinin verdiği geçici hukuki koruma kararları üçüncü kişileri bağlayıcı nitelikte değildir. Acil durum hakemi diğer adıyla ön hakemlik, kurumsal tahkim merkezleri tarafından henüz tahkim yargılamasının başında geçici hukuki korumanın sağlanabilmesi için getirilmiştir.

Bazı hukuk düzenlerinde geçici tedbir kararı verme yetkisi yalnızca devlet mahkemelerine tanınmıştır. Ancak buna karşın çoğu hukuk düzeninde hem mahkemelere hem de hakemlere geçici hukuki koruma kararı verme yetkisi tanınmıştır. Hem hakemlere hem mahkemelere yetki tanındığı düzenlemeler iki şekilde tasnif edilmektedir. Birincisi hakemlere ve mahkemelere birlikte yetki tanıyan sistemlerdir; ikincisi, ikincillik prensibinin benimsendiği sistemlerdir. Birinci sistemi benimseyen hukuk düzenlerinin kanunlarında hakemlerin geçici hukuki koruma kararı verme konusunda yetkili olduğu açıkça yer almaktadır. Bununla birlikte tarafların aynı zamanda geçici hukuki koruma kararı talebi ile mahkemelere de başvurabileceği ve böyle bir başvurunun tahkim anlaşmasına aykırılık meydana getirmeyeceği de kabul edilmektedir. İkinci sistemin benimsendiği hukuk düzenlerinde ise mahkemeler yalnızca tahkime yardımcı olma, destek olma nedenleriyle geçici hukuki koruma kararı alabilmektedir. Yani mahkemeler istisnai olarak bu yetkiye sahiptir. Tahkime uygulanacak hukuk hakemlere geçici hukuki koruma kararı alma yetkesi vermedikçe genellikle hukuki tedbir kararı almazlar bu sebeple Ulusal Tahkim Kanunlarındaki düzenlemeler önem arz etmektedir. Nitekim bizim Ulusal Tahkim Kanunumuz olan MTK madde 6/2’de hakemlerin ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz kararı verme yetkileri olduğu yer almaktadır.

Hakemlerin geçici hukuki koruma kararı verme yetkisinin hukuki dayanağı tahkim sözleşmesidir. Taraflar tahkim sözleşmesinde geçici hukuki koruma kararının akıbetini serbestçe belirleyebilirler. Taraflar içinde hakemlerin geçici hukuki koruma kararı verebileceğine ilişkin hüküm içeren kurumsal tahkim merkezi kurallarına atıf yapmışsa veya tahkim yeri ya da tahkime uygulanacak hukukun düzenlemelerinde hakemlere bu kararı verme yetkisi tanınmışsa hakemler geçici hukuki koruma kararın verebilmektedir. Hakemlerin vereceği geçici hukuki koruma kararlarının sadece yargılamanın taraflarına yönelik olması, tedbirin usule uygulanacak hukukta veya taraflarında anlaşmasında belirtilen sınırları aşmaması, alınan geçici hukuki koruma tedbiri kararının uygulanabilir nitelikte olması gerekmektedir. Hakemlerin vereceği koruma tedbir kararının ulusal hukukta düzenlenen bir geçici koruma türü olması zorunluluğu yoktur. Ulusal mahkemelerde görülen davalarda da geçici hukuki koruma tedbirine hükmedilebilmesi için belirli şartların arandığı gibi hakemler de bazı şartlar aramaktadır.

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

banner23

banner24