Mali analiz teknikleri içinde yer alan analizlerden birisi de oran analizleridir. Oran analizi, rasyo analizi olarak da isimlendirilir. Aşağıda temel rasyo (oran) analizleri ve bu analizlerin temel amacını özet şekilde yer almaktadır. Likidite Rasyoları : Kısa vadeli borç ödeyebilme yeteneğini ölçmede kullanılır. Faaliyet Rasyoları : Firmada kaynakların ne ölçüde etkin kullanıldığını analizde kullanılır. Kaldıraç Rasyoları : Firmanın borç kullanma derecesini gösterir. Kârlılık Rasyoları : Yatırım ve satışlardan sağlanan verimliliği değerlendirmede kullanılır. Büyüme Rasyoları : Firmanın gelişme durumunu ölçer. A)LİKİDİTE ORANLARI Likidite oranları bir firmanın borç ödeme gücünü, işletme sermayesinin yeterli olup olmadığını ve nakit sıkıntısı problemiyle karşı karşıya kalma ihtimalinin olup olmadığı konusunda çok kuvvetli bilgiler verirler. Belki de bu oranlar içerisinde en önemli olanı cari orandır. Bu anlamda en önemli grubun bu olduğu söylenir. Likidite oranları ile başlıca bakılması gereken oranlar şunlardır: 1) Cari Oran: Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar 2)Asit Test Oranı (Likidite Oranı): (Dönen Varlıklar - Stoklar) / Kısa Vadeli Borçlar 3) Hazır Değerler Oranı (Nakit Oranı): Hazır Değerler/Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 4)Karşılama Oranı: Ticari Alacaklar/ Ticari Borçlar B) KALDIRAÇ(MALİ YAPI) ORANLARI İşletmenin mali yapısının sağlıklı olup olmadığını ölçmede kullanılan oranlardır. İşletmenin öz kaynaklarının yeterli olup olmadığını kaynak yapısı içinde borç ve öz kaynakların dengeli olup olmadığını öz kaynakların hangi kalemlerine aktarıldığını göstermeye yarayan oranlardır. Bu grupta yer alan başlıca oranlar şunlardır: 1)Finansal Kaldıraç Oranı: Yabancı Kaynaklar/Aktif(Pasif)Toplamı 2)Finansman Oranı: Yabancı Kaynaklar/Öz Kaynaklar 3)Maddi Duran Varlıkların Öz kaynaklara Oranı: Maddi Duran Varlıklar/ Öz Kaynaklar 4)Öz Kaynakların Aktif Toplama Oranı: Öz Kaynaklar/Aktif Toplamı 5)Kısa Vadeli Yabancı Kaynakların Toplam Kaynaklara Oranı: Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar/Aktif (Pasif ) Toplamı Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2 (Sf. 87-96) Adnan Menderes University, Journal of Institute of Social Sciences, Vol.:4, No: 2 (pp. 87-96) 90 6)Uzun Vadeli Yabancı Kaynakların Toplam Kaynaklara Oranı: Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar/Aktif (Pasif) Toplamı C) FAALİYET (ETKİNLİK) ORANLARI Bu grup oranlar işletme faaliyetlerinin ne ölçüde etkin ve verimli bir biçimde yürütüldüğünü ortaya koymak için hesaplanır. Bu grup oranları yorumlarken mutlaka sektör ortalamalarına bakılmalıdır. Faaliyet oranları genellikle rakip işletmelerle karşılaştırma yapmak için kullanılır. 1)Alacak Devir Hızı (Dönüşüm Çabukluğu): Net Satışlar/Ticari Alacaklar 2)Ortalama Tahsil Süresi:365/Alacak Devir Hızı 3)Borçların Devir Hızı: Net Satışlar/ Ticari Borçlar 4)Ortalama Borç Ödeme Süresi:365/ Borçların Devir Hızı 5)Stok Devir Hızı: Satılan Malın Maliyeti/Ortalama Stoklar 6)Dönen Varlık Devir Hızı: Net Satışlar/ Dönen Varlıklar D) KARLILIK ORANLARI Bu grup oranlar işletmenin satışlarından ne oranda kar ettiğini ortakların koymuş olduğu sermayenin ne kadar etkin ve verimli kullanılıp kullanılmadığını işletme yöneticilerinin yönetim ve performansının ne kadar iyi olup olmadığını ortaya koymaya yarayan oranlardır. 1)Net Karın Öz Kaynaklara Oranı: Net Kar/Öz Kaynaklar 2)Net Karın Aktif Toplama Oranı: Net Kar/Aktif Toplamı 3)Brüt Satış Karının Net Satışlara Oranı: Brüt Satış Karı/Net Satışlar E) BÜYÜME ORANLARI
SM Mali Müşavir [email protected] 0532 302 17 17
