İngiltere’de 44 günün ardından Başbakanlık görevinden istifa eden Liz Truss’ın yerine gelen isim eski Maliye Bakanı Rishi Sunak oldu. İngiltere’nin beyaz olmayan ve Hint kökenli ilk başbakanı olan olan Sunak, 730 milyon sterlinlik servetiyle Kraliyet Ailesi'nden iki kat daha zengin ve henüz 42 yaşında…

İngiliz basını, Başbakanlık yarışından çekilen Boris Johnson’un kararını açıklamasının ardından Sunak’ın koltuğa oldukça yakın olduğunu yazmıştı. Parlamentoda Johnson’ı destekleyenlerin büyük kısmının eski Maliye Bakanı lehine oy kullandığı belirtildi. Diğer aday Penny Mordaunt ‘un yarıştan çekildiğini duyurması ile Sunak resmen Başbakan oldu.

Sunak dışında Başbakanlık için diğer bir aday olan Penny Mordaunt, partinin 357 milletvekilinden en az 100’ünün desteğini alamadığı için yarıştan çekildiğini duyurdu.

İLK AÇIKLAMASINI YAPTI

İngiltere’de 20 Ekim’de iktidardaki Muhafazakar Parti liderliğinden istifa eden Liz Truss’ın ardından parti içerisinde başlayan liderlik yarışını kazanarak ülkenin yeni başbakanı olan Sunak, ilk konuşmasını yaptı.

Sunak, konuşmasının başında, olağanüstü zor koşullar altında ülkeye yaptığı hizmetlerden ötürü Truss’a teşekkür etti.

Muhafazakar Parti milletvekillerinin desteğini alarak, partinin yeni lideri seçilmekten büyük onur duyduğunu dile getiren Sunak, partisi ve ülkesine hizmet edecek olmanın hayatının en büyük ayrıcalığı olduğunu söyledi.

Sunak, İngiltere’nin büyük bir ülke olduğunu ve bu ülkeye çok şey borçlu olduğunu belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ancak, derin bir ekonomik zorlukla karşı karşıya olduğumuza şüphe yok. Artık istikrara ve birliğe ihtiyacımız var. Partimizi ve ülkemizi bir araya getirmeyi en büyük önceliğim yapacağım. Çünkü karşılaştığımız zorlukların üstesinden gelmenin ve çocuklarımız ve torunlarımız için daha iyi, daha müreffeh bir gelecek inşa etmenin tek yolu bu. Size dürüstlük ve alçakgönüllülükle hizmet edeceğime ve İngiliz halkına hizmet etmek için her gün çalışacağıma söz veriyorum.”

İKİ AYDA ÜÇÜNCÜ BAŞBAKAN

Sunak Mordaunt’un kararının ardından ülkede iki aydan kısa bir süre içinde göreve gelen üçüncü başbakan oldu. Kral 3. Charles’ın en kısa sürede hükümeti kurma görevini Sunak’a vermesi bekleniyor.

Oxford Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Stanford Üniversitesi'nde eğitim alan ve Goldman Sachs'ta analist olarak çalışan Sunak, Hint milyarder N. R. Narayana Murthy'nin kızı Akshata Murthy ile evli. Sunak’ın eşi Murthy’nin İngiltere’de yaşayıp para kazanmasına rağmen ikametinin Hindistan’da olduğu ortaya çıkmış, olay İngiltere’de krize neden olmuştu.

İngiltere'de “non-dom” olarak da bilinen bir statüde yer aldığı belirtilen Murthy'nin böylelikle İngiltere dışında kazandığı paranın vergisinin İngiltere'de ödemediği ortaya çıkınca eleştiri oklarının hedefi olmuştu.

‘BAŞBAKAN OLMAK İÇİN FAZLA ZENGİN’

İngiliz basınında son günlerde, 730 milyon sterlinlik servetiyle ülkenin en zengin isimleri arasında yer alan Sunak’ın “başbakan olmak için fazla zengin” olduğu yönündeki yorumlar gündemde sıkça yer aldı. Sunak’ın lüks hayat tarzı özellikle halkın kriz yaşadığı bir dönemde tepkilerin hedefi oldu.

Ana muhalefetteki İşçi Partisi, daha önce Sunak’ın “halkın sorunlarını ve geçim derdini anlayamayacak kadar zengin” olduğu yorumunda bulunmuştu. İşçi Partili milletvekili, servet içinde yaşayan Sunak için “Başka bir gezegende yaşıyor” demişti.

İngiltere Başbakanı Liz Truss, Johnson'ın yerini almak için verdiği mücadelede, rakibi eski Maliye Bakanı Rishi Sunak'a karşı seçim yarışını kazanarak, 5 Eylül'de ülkenin yeni başbakanı olmuştu.

EKONOMİK İSTİKRAR ÖNCELİK

Milletvekili Iain Duncan Smith, İngiltere’nin yeni Başbakanı Rishi Sunak’ın Pazartesi günü Muhafazakar milletvekillerine ilk önceliğinin ekonomik istikrarı sağlamak olduğunu ve ardından partinin 2019 seçim vaatlerini yerine getirmeye çalışacağını söylediğini aktardı.

Eski Başbakan Liz Truss da Sunak’ın Başbakan seçilmesinin ardından tebriklerini sunarken, yeni Başbakan’a desteğinin tam olduğunu belirtti.

Seçim kampanyası sürecinde sıklıkla “vergi indirimleri” vaadini öne çıkaran Truss’ın, başbakanlık görevini devralmasının ardından hükümet 23 Eylül’de toplam 45 milyar sterlini bulacak vergi kesintilerinin uygulanmasına hazırlanıldığını açıklamıştı.

LİZ TRUSS’IN İSTİFASI

Bu durum, ülkenin dış borçlanmasının yükseleceği beklentilerini artırarak sterlinin sert değer kaybı yaşamasına neden olmuştu. Ekonomik planlara yönelik sert eleştirilerin ardından İngiliz hükümeti, yüzde 45’lik en yüksek gelir vergisi oranını kaldırma planından vazgeçmişti.

Daha önce pek çok kez vergi indirim planının arkasında duran Truss, 14 Ekim’de kamuoyu baskısına dayanamayarak Kwasi Kwarteng’i Maliye Bakanlığı görevinden alarak yerine Jeremy Hunt’ı getirmişti.

Ciddi piyasa oynaklığına neden olan “hatalar” için özür dilemesine karşın Truss’un görevde ne kadar kalacağı konusunda İngiliz kamuoyunda tartışmalar çoktan başlamıştı. İngiltere’de art arda siyasi ve ekonomik çalkantıların yaşanmasının ardından Başbakan Truss, 20 Ekim’de istifa ettiğini duyurmuştu.