ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’ne (NOAA) bağlı Uzay Hava Tahmin Merkezi, Güneş’in AR4274 adlı aktif bölgesinde meydana gelen M7.4 sınıfı patlamanın, Dünya’ya doğru büyük bir plazma bulutu (koronal kütle atımı – CME) fırlattığını açıkladı. Uzmanlar, bu plazma bulutunun bugün itibarıyla Dünya’nın manyetik alanına ulaşabileceğini belirtti.
İLETİŞİMDE AKSAMALAR YAŞANABİLİR
Bilim insanları, patlamanın etkisiyle önümüzdeki iki gün boyunca radyo frekansları, uydu iletişimi, GPS sistemleri ve internet altyapısında kısa süreli kesintiler yaşanabileceği uyarısında bulundu. Ayrıca yüksek voltajlı elektrik hatlarında kısa süreli dengesizliklerin de meydana gelebileceği ifade edildi.NOAA, jeomanyetik fırtınayı G3 kategorisinde sınıflandırdı. Bu seviye, yaşamı doğrudan tehdit etmese de uydu iletişimi, uçuş rotaları ve uzun menzilli haberleşme sistemlerinde geçici bozulmalara yol açabiliyor.
KUTUP IŞIKLARI TÜRKİYE’DEN GÖRÜLEBİLİR
Güneş’teki bu güçlü patlamaların etkisiyle aurora borealis (kuzey ışıkları) normalde görülmediği kadar güneye inebilir. Uzmanlar, ışık kirliliğinin az olduğu Karadeniz ve Trakya bölgelerinde, gökyüzünü izleyenlerin bu görsel şölene tanık olabileceğini belirtiyor.
ELEKTRİK HATLARINDA VE UYDULARDA RİSK
Koronal kütle atımı (CME), Güneş’in dış katmanından uzaya fırlayan yoğun plazma ve manyetik alan dalgaları ile oluşuyor. Bu parçacıklar Dünya’nın manyetosferine ulaştığında, elektrik akımlarında dengesizliklere ve atmosferik dalgalanmalara neden olabiliyor.
Uzmanlara göre, özellikle uçuş güvenliği, navigasyon sistemleri ve enerji hatları kısa süreli etkilenebilir. Ancak bu durumun insan sağlığı açısından bir tehlike oluşturmadığı vurgulandı.
FIRTINANIN GÜCÜNE GÖRE ETKİLER DEĞİŞİYOR
NOAA, güneş fırtınalarını G1’den G5’e kadar beş güç seviyesinde değerlendiriyor:
G1 (Hafif): Uydularda küçük yön sapmaları, kısa radyo kesintileri.
G2 (Orta): GPS doğruluğunda bozulmalar, yüksek frekanslı iletişimde aksaklıklar.
G3 (Güçlü): Uyduların yön kontrolünde zorluk, voltaj dengesizlikleri, aurora’ların Türkiye’ye kadar inmesi.
G4 (Şiddetli): Geniş çaplı iletişim kesintileri, uçuş rotalarında değişiklikler.
G5 (Aşırı): Elektrik şebekelerinde hasar, uzun süreli iletişim ve navigasyon arızaları.
KRİTİK SAATLER BAŞLIYOR
Bilim insanları, önümüzdeki 48 saatin jeomanyetik etkinin en güçlü hissedileceği dönem olduğunu belirtiyor. Vatandaşların, radyo, internet ve GPS sistemlerinde geçici sorunlar yaşanabileceğini bilerek önlem almaları tavsiye ediliyor.
Uzmanlar ayrıca, bu güçlü patlamaların önümüzdeki günlerde tekrarlanabileceğini ve Güneş üzerindeki yüksek enerjili aktivitelerin bir süre daha devam edeceğini öngörüyor.
