Dikkat ettim de geçmiş yıllarda yüksekten uçanlar bile artık temkinli tahminler yapıyor. Okuyuculardan da ‘sence asgari ücret ne kadar olacak?’ sorusunu çokça alıyorum. Geçenlerde bir sigorta şirketinin yöneticisi ile konuşurken de en önemli konu asgari ücretteki artıştı. Neden önemli? Çünkü asgari ücretteki artış oranı kadar; sigortacıların, trafik sigortasında ödeyecekleri ölüm ve sakatlık tazminatları da artacak; üstelik artan ücret geçmişe yönelik de uygulanacak. Sadece sigortacılar da değil sanayicisinden esnafına kadar tüm kesimler asgari ücrete odaklanmış durumda.
Henüz tarihler netleşmedi ancak işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan asgari ücret tespit komisyonu ilk görüşmesine aralık başından başlayacaktır. Gerçi, Hak-İş ve Türk İş, komisyonun yapısı değişmedikçe işçi kesiminin katılmayacağı yönünde görüş bildirdiler. Bu da gösteriyor ki, bu seneki asgari ücret görüşmeleri geçen senelerdekinden farklı olacak.
EN YÜKSEK ARTIŞ 2023’TE YAPILDI
Peki, geçmişte ne olmuştu; kısaca ona da değineyim. Geçmiş yıllarda asgari ücret sene başında ve bir kere olarak belirlenirken, 2022’de ilk defa ocak ve temmuz olmak üzere iki defa belirlendi. Bu kapsamda 2022 yılında toplamda yüzde 80 oranında artış yapıldı ki, 2022 yılsonu enflasyonu yıllık yüzde 64’lerdeydi. Yine 2022 yılında asgari ücret vergi dışı bırakıldı. 2023’te ise asgari ücrete yine iki kere zam yapıldı ve yıllık zam tutarı yüzde 88.70 oldu ve o dönem yıl sonu enflasyonu yine yüzde 64’lerdeydi. 2024’te ise asgari ücret yüzde 49 artışla brüt 20 bin 2 lira, net 17 bin 2 lira olarak belirlendi.
KİM, NE TAHMİNDE BULUNUYOR?
2025 yılına ise bir parantez açmak gerekiyor. 2024 sonunda yıllık enflasyon yüzde 44.38 oldu ve asgari ücrete yüzde 30 zam yapılarak, brüt 26.005 liraya, net 22.104 liraya yükseldi ve işverene maliyeti 30.621 lira oldu. Asgari ücretteki artışta hedef enflasyon ağır bastı diyebiliriz. Nitekim yılın başında 2025 enflasyon hedefi başlarda yüzde 21’di, sonrasında yüzde 24’e revize edildi. Yine yıl sonu hedefi yüzde 25-29 aralığındayken son açıklanan enflasyon raporu ile yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 31-33 olarak belirlendi. 2026 enflasyon hedefi ise değişmedi ve yüzde 13-19 olarak kaldı.
Gelelim, 2026 asgari ücret tahminlerine. Tüm tahminler yüzde 20-25 arasında değişiyor. Yüzde 20 artış olursa asgari ücret brüt 31.207, net 26.526 liraya; yüzde 25 artış olursa da brüt 32.507, net 27.631 liraya çıkar. Benim tahminim ise 2026 için asgari ücrete yüzde 27 zam yapılacağı yönünde. Bu durumda da asgari ücretin neti 28 bin liralara geliyor.
2026’DA İŞVERENİN MALİYETİ ARTACAK
İşverene maliyeti konularına girmeyeceğim ama asgari ücret konusu tartışılırken göz ardı edilen bir konuya değineyim. Meclis’te görüşmeleri süren ve önümüzdeki günlerde yasalaşması beklenen tasarı ile 2026 yılında işverenin maliyeti artacak. Şöyle ki, çalışanların, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının işveren hissesi yüzde 1 puan artırılarak, yüzde 11’den yüzde 12’ye yükselecek. Bir de yine tasarı ile 4 puanlık işveren prim desteği imalat sektörü dışındaki tüm işletmelerde 4 puandan 2 puana düşecek. Tüm bunların sonunda 2026 başından itibaren çalışanın işverene maliyeti 3 puan artacak.
