ARKA arkaya yaşanan depremler, akıllı telefonların afetlere karşı nasıl hazırlanması gerektiği konusundaki farkındalığı artırdı. Artık birçok kişi, telefonundaki deprem uyarı ayarlarını açarak sarsıntıdan saniyeler önce bildirim alabiliyor. Geçtiğimiz günlerde Sındırgı’da meydana gelen 6.1 büyüklüğündeki deprem öncesinde gelen uyarılar da bunun en önemli örneğiydi.
Telefonların içindeki ivme ölçer sensörler sayesinde çalışan bu sistemlerin amacı, ‘çök–kapan–tutun’ hareketi için zaman kazandırabilmek. Yani ilk şokun etkisini azaltmak ve hazırlıklı olmak. Ancak Türkiye gibi bir deprem ülkesinde, telefonlarda yapılması gereken hazırlıklar yalnızca uyarı bildirimlerini açmakla sınırlı değil. Deprem öncesine, sonrasına ve hatta enkaz altında kalma ihtimaline karşı da akıllı telefonları hazırlamak gerekiyor.
İşte 10 adımda telefonları depreme hazırlama rehberi...
Android telefonlarda deprem bildirimlerini aktif edin
Deprem bildirimlerinin en sağlıklı çalıştığı cihazlar Android işletim sistemli telefonlar. Google’ın deprem uyarı sistemiyle entegre çalışan bu cihazlar milyonlarca kişi tarafından kullanılıyor. Bildirimleri açmak için: Ayarlar, Güvenlik ve Acil Durum, Deprem Uyarıları menüsüne girip bildirimleri aktif hale getirin.
iPhone kullanıcıları için özel uygulamalar
Apple (iOS) cihazlarda “Hayati Uyarı Bildirimleri” özelliği bulunuyor ancak bu hizmet henüz Türkiye’de aktif değil. iPhone kullanıcıları deprem uyarısı almak için AFAD, Earthquake Network veya MyShake gibi özel uygulamalardan yararlanabilir.
Konum servislerini açık tutun
Deprem uyarı sistemleri ve acil servis uygulamaları için konum servislerinin açık olması gerekir. Ayarlar menüsünden GPS’i etkinleştirin. Bildirimlerin ve konum paylaşımının sağlıklı çalışabilmesi için telefonun internete bağlı olması da önemli.
Pil seviyesini yüksek tutun
Deprem kuşağında yaşayanlar için telefon pilini sürekli yüzde 80 civarında tutmak hayati önem taşır. Elektrik kesintilerinde ya da enkaz altında kalındığında dolu bir batarya, iletişimi uzun süre sürdürmenizi sağlar.
Powerbank bulundurmayı unutmayın
Güç kesintilerinde telefonunuzu uzun süre kullanabilmeniz için en az 10.000 mAh kapasiteli bir Powerbank edinin. Bu kapasite bir telefonu üç-dört kez tam şarj edebilir. Mıknatıslı ve taşınabilir modeller ise acil durumlarda pratiklik sağlar.
El feneri uygulamasını hazır bulundurun
Çoğu telefonda flaş özelliği el feneri olarak kullanılabilir. Eğer cihazınızda bu özellik yoksa, Google Play veya App Store üzerinden “fener uygulamaları” indirerek ekranınızı ışık kaynağına dönüştürebilirsiniz.
Akıllı saatleri aktif kullanın
Telefonlara erişilemediği durumlarda akıllı saatler hayat kurtarabilir. Kolda taşındıkları için her an ulaşılabilirler ve bazı modeller acil durumlarda otomatik yardım çağrısı gönderebilir. Bu nedenle akıllı saatlerin şarjlı ve bilekte olmasına özen gösterin.
Wi-Fi ve Bluetooth’u açık bırakın
Deprem sonrası elektrik ve mobil şebeke kesildiğinde bile Bluetooth ve Wi-Fi sinyalleri yakın cihazlarla iletişim kurmayı sağlayabilir. Bu nedenle, herhangi bir ağa bağlı olmasanız bile bu özellikleri açık tutmak faydalıdır.
Acil durum kişilerini belirleyin
Ailenizin, arkadaşlarınızın ve yaşadığınız şehirdeki acil numaraların yer aldığı bir ‘Acil Durum Kişileri’ listesi oluşturun. Ayrıca, telefonunuzun kilit ekranına kan grubunuz, kimlik numaranız ve acil durumda aranacak kişinin bilgisini yazabilirsiniz.
Çevrimdışı haritaları indirin
Deprem sonrası internet kesintilerinde yol bulmak için çevrimdışı haritalar büyük kolaylık sağlar. Google Maps, Yandex veya Apple Haritalar üzerinden bulunduğunuz bölgenin haritasını önceden indirip çevrimdışı modda erişilebilir hale getirin.
İŞTE FAYDALI UYGULAMALAR
AFAD Acil: AFAD Acil mobil uygulaması, afet ve acil durum anlarında tek tuşla yardım çağrısı yapılmasına, en yakın toplanma alanlarının görüntülenmesine ve afet farkındalığına yönelik eğitim videolarına erişilmesine olanak tanıyor.
EDİS: Yerli erken deprem uyarı sisteminin mobil uygulaması. Özellikle Google tabanlı olmayan telefonlarda yani iPhone’larda deprem öncesi bildirimler alabilmek için faydalı olabilir.
AKUT Güvendeyim: Deprem veya doğal felaketler sonrasında yakınlarınıza tek tuşla ‘güvendeyim’ mesajı göndermek isterseniz bu uygulamayı kullanabilirsiniz.
Deprem Ağı: 100 TL fiyatla satın alınan ‘Deprem Ağı’ isimli bu uygulama, verileri aynı uygulamayı telefonlarına indirip kuran kişilerden alıyor. Sonrasında Google’ın uyarı sistemine benzer bir sistemle telefonlara erkenden uyarı gönderebiliyor.
Deprem Düdüğü: Bu uygulamanın amacı acil durum anında çok yüksek sesli düdük çalmak. Uygulamada tek bir buton bulunuyor ve bu butona bastığınızda telefonunuzdan yüksek şiddetli düdük sesi çıkıyor.